Systeemtherapie

“Als kind wilde ik het graag perfect doen en hoopte daardoor bevestiging te krijgen. Ik had het gevoel niets goed te doen en voelde de afwijzing van mijn ouders telkens weer”. Ik had het gevoel mijzelf te moeten bewijzen. Want zo hóórt het toch? Toen, als kind, wist ik nog niet hoe hiermee om te gaan. Als volwassene begrijp ik nu “ik wil gezien worden.” Ik ben oké wie ik ben.”

Er wordt bij systeemtherapie in eerste instantie NIET van uitgegaan dat de “problemen” bij één persoon liggen maar dat er sprake is van een verstoord systeem in de onderlinge relaties. Hierdoor worden de “problemen” binnen het systeem (partners, gezin) bevestigd, versterkt en in stand gehouden. Het formuleren van de hulpvraag is een belangrijke stap in het proces.

Een familie is een sociaal systeem waarin mensen zijn verankerd. Het gaat om de interacties tussen gezinsleden die problematisch zijn en kan zorgen voor psychische problemen. Systeemtherapie gaat het om herstructureren van de situatie, zodat andere ‘schema’s’ ontstaan. Er wordt gewerkt aan een gedragsverandering in de interactie tussen de gezinsleden. Dit gebeurd door het werken met een genogram, contextuele therapie, systeemgerichte interventies en familieopstellingen. Het is belangrijk dat de gezinsleden elkaar feedback geven. Uiteindelijk zorgt dit voor meer evenwicht, meer begrip en rust voor alle partijen.

Voorbeeldcasus

“In een gezin heeft moeder het gevoel dat ze het nooit goed doet. In haar rol als moeder moet ze vaak bemiddelen tussen haar man en twee zonen. Omdat ze veel aan het werk is, is ze daardoor vaak van huis. Haar partner daarin tegen werkt thuis, helpt hun zoons met huiswerk maken, kookt en wil dat zijn vrouw meer in huis helpt. Het lijkt wel alsof hij alles alleen moet doen en geen tijd heeft om iets voor zichzelf te doen. Hij vindt dat zijn vrouw niets doet en dat zij ook maar eens meer in het gezin moet doen. Ze verwijten elkaar van alles, gaan beiden ‘uit contact’ en geven elkaar geen ruimte meer binnen het gezin. De zonen voelen zich ongemakkelijk en onrustig en zijn het “bekvechten” tussen hun ouders meer dan zat.“

Moeder heeft het idee dat het bij haarzelf ligt en dat haar man en zonen daar geen deel van uitmaken. Haar angst om elkaar te verliezen wordt steeds groter….Om deze “problemen” nader te onderzoeken kan er gewerkt worden met de partner en/of ook met moeder en de twee zonen.

Een goede hulpvraag is van belang om in eerste instantie het probleem of het gevoel dat moeder heeft in kaart te brengen. Na enkele sessies met moeder alleen, nodigen we ook beide partners samen uit om hun relatie in kaart te brengen. Dit omdat er ook relatieproblemen spelen. In het aanbod van Kindverbindt is afwisseling mogelijk tussen een sessie waarin het hele gezin betrokken is, sessies van een ouder met kinderen of een sessie waarin beide partners samen komen.

Het gaat in de systeemtherapie om de interacties tussen de gezinsleden welke problematisch zijn. Bekeken wordt welke opvattingen, wensen, gevoelens en gedragingen daarbij een rol spelen. Praktijk Kindverbindt doet dit bijvoorbeeld door:

Beide partners hun gevoelens en verwachtingen laten uitspreken en de manier benoemen waarop die het gedrag sturen. Haar man is eigenlijk heel boos op haar en toch “lacht hij altijd”.
Wat willen de gezinsleden van elkaar? Wat wordt er gezegd en wat juist niet?
Acties en reacties als “ja maar, jij doet dit”, “jij vindt dat” en “als je nou eens meer/minder……” houden het ongewenste patroon in stand. Deze gaan we doorbreken.

Wanneer we tijdens een sessie de situatie herstructureren, ontstaan andere schema’s. Zo kan de partner ten aanzien van zijn vrouw een ander schema ontwikkelen, namelijk niet meer het schema “ik draag alleen de zorg voor dit gezin’ maar het schema ‘ik heb ruimte en tijd voor mijzelf nodig”. Daarnaast zal er een gedragsverandering moeten ontstaan in de interactie tussen de gezinsleden. Door gebruik te maken van systeemtherapie kunnen ouders en zonen elkaar feedback geven en bespreken hoe ze een andere manier van reageren op elkaar hebben ervaren. Zo worden gevoelens, gedachten en gedragingen naar elkaar toe zichtbaar en kan er meer begrip en rust binnen het gezin komen. Hierdoor worden gedragsproblemen bij kinderen zichtbaar wat er voor kan zorgen dat de gedragsproblemen verminderen dan wel verdwijnen.

“It takes a village to raise a child”

- Afrikaans gezegde